تعریف: به تصویربرداری پزشکی بر بالین بیمار به دلیل عدم امکان انتقال بیمار به بخش رادیولوژی و اورژانسی بودن آن گویند.

-  باتوجه به اینکه رادیوگرافی پرتابل نسبت به رادیوگرافی معمولی از میزان دوز اشعه بالایی برای بیمار،همکار و پرتوکار و جامعه برخوردار بوده و از طرفی برای بیمار و بیمارستان هزینه بر و از طرفی دیگر دارای کیفیت پایینی می باشد ، دقت در درخواست و رعایت نکات زیر ضروری است.


- پرتابل برای زمان حال درخواست شود نه اینکه درخواست پرتابل در شب برای روز بعد یا در شیفت قبلی برای شیفت بعدی درخواست شود.چرا که در زمان درخواست بیمار نیاز به پرتابل دارد ولی ممکن است در شیفت بعدی وضعیت بیمار بهتر شود ونیازی به پرتابل وجود نداشته باشد.در این حالت بهتر است بیمار به بخش رادیولوژی مراجعه کند.


- چون گرافی پرتابل برای همان لحظه بیماری ارزش دارد باید در اسرع وقت انجام گیرد و مورد گزارش یا رویت قرار گیرد.


-  بیمارانی که برای انجام سایر اعمال پاراکلینیکی از بخش بستری خارج می گردند ودرخواست گرافی پرتابل هم دارند،رادیوگرافی آنها باید در بخش رادیولوژی انجام شود.چراکه در بخش رادیولوژی محیطی ایمن تر از لحاظ حفاظت در برابر اشعه نسبت به بخش بستری برای انجام رادیوگرافی است.


-  برگه در خواست پرتابل به طور کامل و خوانا و دقیق پر شود.(اطلاعات بیمار و ناحیه مورد نظر)


-  به لحاظ اهمیت موضوع درخواست رادیوگرافی پرتابل صرفاً توسط پزشک انجام می شود که قید آن در برگه درخواست پرتابل و یا پرونده بیمارتوسط پزشک  ضروری است.بدیهی است در صورت عدم ذکر گرافی پرتابل در پرونده و یا برگه توسط پزشک از انجام خودداری خواهد شد ومورد به بالاترین مقام بیمارستان گزارش  خواهد شد.


- تفسیر ویا تکرار گرافی پرتابل فقط از رادیولوژی و توسط رادیولوژیست امکان پذیر است.


-  بخش مربوطه باید از طریق تلفن یا ارسال برگه درخواست پرتابل،پذیرش بخش رادیولوژی را مطلع کرده تا در اسرع وقت نسبت به انجام آن اقدام گردد.


-  قبل از انجام آزمون پرتابل باید دستگاه رادیوگرافی مربوطه توسط بخش درخواست کننده پرتابل به برق وصل شده تا دستگاه در حالت شارژ کامل قرار گیرد،ضمن اینکه وسایل حفاظتی مربوطه نیز در دسترس باشد (درحال حاضر انجام این کار بر عهده کمک بهیار بخش گذاشته شده است).این کار به منظور اتلاف وقت کمتر برای پرتوکار رادیولوژی است چراکه بخش رادیولوژی از میزان ازدحام بالایی ارباب رجوع برخوردار است.


- پس از انجام پرتابل باید مراحل خاموش نمودن دستگاه توسط پرتوکار انجام شده و دستگاه در وضعیت انتقال قرار گیرد تا از خرابی دستگاه جلوگیری شود.


  میزان دوز در یک گرافی پرتابل سینه تقریباً 40 میلی رنتگن است


- درصد اشعه پراکنده در پرتابل در فاصله یک متری بیشتر از رادیوگرافی ثابت و فلوروسکوپی است


- افرادی که حضورشان غیر الزامی است باید محل را قبل از انجام پرتابل ترک کنند.


- کاهش تعداد تابش تکراری گرافی پرتابل میزان دوز بیمار و همراهان وهمکاران را کم می کند.


- میزان تابش گیری پرستار در فاصله یک متری پرتابل برابر با تابش گیری زیر افتاب به میزان یک ساعت است.


- باید پایان انجام پرتابل به همکاران بخش بستری اطلاع داده شود.


-  قید شرایط تابش پرتابل برروی پاکت فیلم میزان دوز اشعه را می کاهد.


-  فاصله منبع اشعه تا سطح پوست بیمار به هیچ عنوان از 35 سانتیمتر کمتر نشود.


- رادیوگرافی از نواحی که ضخامت بالایی دارند نیاز به کاست گریددار و رادیوگرافی پرتابل از نواحی با ضخامت کم و یا در کودکان ونوزادان باید با کاست بدون گرید گرفته شود.


- استفاده از شرایط تابش با KV بالا و MAS پایین به KV متوسط و MAS  پایین ارجحیت دارد.


-  در حال حاضرشرایط  استاندارد تابش در خیلی از کشورها برای بیمار بزرگسال با اندام متوسط برای گرافی پرتابل سینه KV=85-90 و MAS=4-6است.


-  رعایت فاصله موثرترین روش حفاظت در برابر رادیوگرافی پرتابل است.


- محدود کردن میدان تابش به ناحیه مورد نظر فراموش نشود.


-  تا حد امکان از همراه بیمار برای ثابت نگه داشتن بیمار استفاده نشود در این موارد از وسایل کمک کننده و ثابت کننده بیمار استفاده نموده، درصورت ضرورت هنگام استفاده از همراه برای ثابت نگه داشتن بیمارحتی الامکان باید در معرض تابش اولیه قرار نگیرد و روپوش سربی به تن داشته باشد.


-  در بیماران هوشیار قبل از انجام پرتابل باید نحوه انجام ازمون به منظور همکاری بیمار توضیح داده شود این کار باعث بالابردن کیفیت پرتابل و کاهش دوز دریافتی بیمار و پرتوکار می شود.